Οι διαταραχές της διάθεσης
Κάθε άνθρωπος διακρίνεται από τους χαρακτηριστικούς τρόπους που αντιμετωπίζει τα πράγματα και τα γεγονότα. Οι περισσότεροι άνθρωποι σε κάποιες περιόδους της ζωής τους αντιδρούν σε κάποια στρεσογόνα γεγονότα ή καταστάσεις αναπτύσσοντας υπερδραστηριότητα- για παράδειγμα βγαίνουν έξω συχνά, δουλεύουν πολύ και νιώθουν μια γενική ευφορία. Περνούν επίσης περιόδους όπου αντιδρούν με τον αντίθετο τρόπο όπως με κατήφεια, μελαγχολία και αδιαφορία για όλα. Σε ήπιες μορφές, αυτές οι αντιδράσεις είναι συνηθισμένες, προσαρμοστικές, ακόμα και επιθυμητές. Όμως για μερικούς ανθρώπους αυτές οι αλλαγές της διάθεσης μπορεί να είναι τόσο ακραίες, έντονες και παρατεταμένες, που αναστατώνουν και επιφέρουν καταστροφικές επιπτώσεις στην ζωή τους. Στις περιπτώσεις αυτές πρόκειται για διαταραχές της διάθεσης.
Η κατάθλιψη, ενώ ανήκει στις διαταραχές της διάθεσης, αρκετοί άνθρωποι το συγχέουν με τα συναισθήματα θλίψης. Η θλίψη είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που όλοι βιώνουμε σε διάφορες φάσεις της ζωής μας. Αντίθετα, η κατάθλιψη είναι πιο σοβαρή κατάσταση και επηρεάζει σημαντικά την λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής ενός ατόμου. Παρόλο που αυτά τα δυο συναισθήματα μοιάζουν, υπάρχουν βασικές διαφορές που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε.
Θλίψη. Ένα φυσιολογικό ανθρώπινο συναίσθημα
Η θλίψη συχνά προκύπτει ως απάντηση σε μία απώλεια, μια απογοήτευση ή μια δυσάρεστη κατάσταση. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθανόμαστε θλίψη, όταν χάνουμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο, όταν βιώνουμε έναν χωρισμό, όταν αντιμετωπίζουμε μια αποτυχία ή μια προσωπική απογοήτευση.
Η θλίψη έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
Είναι προσωρινή: Συνήθως διαρκεί για λίγες ημέρες ή εβδομάδες.
Μπορεί να «διακόπτεται»: Παρά την θλίψη, το άτομο μπορεί να βιώσει στιγμές χαράς ή ανακούφισης.
Είναι μια φυσική αντίδραση: Εξυπηρετεί τη διαδικασία προσαρμογής και αποδοχής μιας δύσκολης κατάστασης.
Κατάθλιψη: Μια σοβαρή ψυχολογική διαταραχή
Η κατάθλιψη, από την άλλη, είναι μια κλινική διαταραχή που επηρεάζει τη διάθεση, τη σκέψη, τη συμπεριφορά και τη φυσική υγεία του ατόμου. Δεν αποτελεί μια έντονη ή παρατεταμένη θλίψη, αλλά μια σύνθετη κατάσταση με πολλά διαφορετικά συμπτώματα.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της κατάθλιψης περιλαμβάνουν:
Διάρκεια και ένταση: Τα συμπτώματα διαρκούν για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, αλλά μπορεί να επιμένουν για μήνες ή και χρόνια.
Απώλεια ενδιαφέροντος: Το άτομο χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που παλαιότερα αντλούσε ευχαρίστηση.
Αισθήματα απόγνωσης: Συχνά συνοδεύεται από αισθήματα αχρηστίας, ενοχής ή απόγνωσης.
Φυσικά συμπτώματα: Πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη παρουσιάζουν προβλήματα ύπνου, αλλαγές στην όρεξη, έλλειψη ενέργειας ή και σωματικούς πόνους.
Επηρεάζει τη λειτουργικότητα: Η κατάθλιψη μπορεί να δυσκολέψει το άτομο να λειτουργεί στην καθημερινότητα του, να εργαστεί ή να διατηρήσει κοινωνικές σχέσεις.
Γιατί Είναι Σημαντική η Διάκριση;
Η θλίψη είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και δεν απαιτεί απαραίτητα θεραπεία. Αντίθετα, η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή διαταραχή που χρειάζεται επαγγελματική παρέμβαση. Αν κάποιος νιώθει ότι τα συναισθήματά του ξεπερνούν τη θλίψη και επηρεάζουν τη ζωή του για μεγάλο διάστημα, είναι σημαντικό να ζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Πότε να Αναζητήσουμε Βοήθεια;
Εάν εσείς ή κάποιος δικός σας παρατηρείτε:
• Συνεχή συναισθήματα θλίψης ή απόγνωσης για περισσότερες από δύο εβδομάδες.
• Δυσκολία να ανταποκριθείτε στις καθημερινές σας υποχρεώσεις.
• Σκέψεις αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας.
Η παρέμβαση ενός ψυχολόγου ή ψυχιάτρου μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη, και υπάρχουν αποτελεσματικές μέθοδοι που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να επιστρέψει σε μια ποιοτική ζωή.
Συμπερασματικά
Η κατανόηση της διαφοράς μεταξύ θλίψης και κατάθλιψης είναι σημαντική για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τα συναισθήματά μας και να αναγνωρίσουμε πότε χρειάζεται να ζητήσουμε βοήθεια και υποστήριξη.